Psychoterapia
Poznaj metody psychoterapii, którymi się zajmuję.
Terapia poznawczo-behawioralna
Psychoterapia poznawczo‑behawioralna (CBT - Cognitive Behavioral Therapy) jest jedną z najpopularniejszych podejść psychoterapeutycznych z powodu posługiwania się metodami o potwierdzonej skuteczności.
Psychoterapia CBT jest ukierunkowana na zmianę myślenia (sfery poznawczej) oraz zachowania (sfery behawioralnej). Zgodnie z tym podejściem nasze myśli wpływają na emocje, zachowanie i reakcje fizjologiczne. Psychoterapia CBT opiera się na założeniu, że to, jak postrzegamy daną sytuację jest zależne od tego, jakie mamy przekonania na temat siebie, innych ludzi i świata np. "jestem niekompetentny, mało wartościowy, słaby"; "ludzie krytykują, odrzucają". Przekonania te powstają w wyniku różnych doświadczeń i interakcji z innymi ludźmi. Często są zniekształcone, nieprzystosowawcze, a my wierząc w nie wypracowujemy strategie radzenia sobie z nimi np. na przekonanie "niekompetentny" działamy podejmując bardzo duży wysiłek, ciągle się szkoląc i zdobywając doświadczenie w poczuciu, że "wciąż wiemy za mało".
Psychoterapeuta poznawczo-behawioralny korzysta z wielu technik mających na celu zmianę wzorców myślenia, emocji i zachowań pacjenta. Podczas psychoterapii pacjent uczy się rozpoznawać, weryfikować i reagować na nieprzystosowawcze myśli i przekonania, by w przyszłości mógł sam radzić sobie z trudnymi sytuacjami.
Terapia Schematu
Terapia schematu (ST - schema therapy) to nowe podejście terapeutyczne, które integruje nurt poznawczo–behawioralny, psychodynamiczny oraz gestalt. ST ze względu na skuteczność potwierdzoną wieloma badaniami zyskuje coraz szersze zainteresowanie i jest uważana aktualnie za najbardziej obiecującą formę terapii w leczeniu zaburzeń osobowości, trudności w relacjach z innymi ludźmi, problemów emocjonalnych, a także niskiej samooceny, nawracającej depresji i zaburzeń lękowych.
Terapia Schematu opiera się na założeniu, że niezaspokojone potrzeby emocjonalne u dziecka prowadzą do rozwoju nieadaptacyjnych schematów. Tymi niezaspokojonymi potrzebami mogą być brak bezpieczeństwa, akceptacji, uwagi, troski, ciepła, miłości, ale także przy nadmiernej opiekuńczości brak autonomii lub brak granic. W rezultacie tych doświadczeń powstaje schemat, czyli emocjonalny i poznawczy wzorzec funkcjonowania. Wyróżniamy 18 schematów (opis schematów w artykule). Działa to tak, że osoba którą w dzieciństwie krytykowano, porównywano do innych, nie akceptowano może w wyniku tych doświadczeń wykształcić schemat "Niepełnowartościowość i wstyd" - myśląc o sobie, jako o kimś "bezwartościowym, gorszym". By przetrwać, człowiek wykształca strategie radzenia sobie z danym schematem. Wyróżnia się trzy style radzenia sobie: poddanie się schematowi, unikanie i nadmierna kompensacja. W przypadku schematu niepełnowartościowości - strategia nadkompensacji mogłaby przejawiać się robieniem wszystkiego, by udowodnić swoją wartość - perfekcjonizm, zasługiwanie na docenienie; podporządkowanie może polegać na podejmowaniu prac poniżej swoich kompetencji w poczuciu "że i tak do niczego lepszego się nie nadaję"; unikanie będzie wiązało się z robieniem wszystkiego, by uniknąć sytuacji w której "wyszłaby moja bezwartościowość".
Psychoterapia schematów służy zidentyfikowaniu dysfunkcjonalnych schematów i „uzdrowieniu ich”. Oznacza to zmianę schematów na bardziej adaptacyjne.
Terapia Akceptacji i Zaangażowania
Terapia Akceptacji i Zaangażowania (ACT - Acceptance and Commitment Therapy) to kierunek psychoterapeutyczny zaliczany do tzw. trzeciej fali terapii poznawczo-behawioralnych.
Celem ACT jest rozwinięcie elastyczności psychologicznej, czyli zdolności doświadczania trudnych myśli i emocji w służbie tego, co dla nas jest najważniejsze (naszych wartości). Jedną z wielu zalet ACT jest ćwiczenie obserwacji (świadomości) i akceptacji myśli które pojawiają się w naszym umyśle "nawet tych niechcianych", co zwiększa dystans do tych myśli i niejako uwalnia nas od nich. Im lepiej rozwinięta jest u nas elastyczność psychologiczna, tym lepszą jakość ma nasze życie, ponieważ potrafimy nadać mu znaczenie i sens oraz dużo efektywniej reagować na problemy i wyzwania.